- Çalışma Saatleri : 10:00 - 18:00
Yerli malı belgesi, sanayi sicil raporları ve kapasite raporları göz önünde bulundurularak , TOBB´a bağlı odalar ve borsalar tarafından sadece yerli üreticilere verilen bir belgedir ve ilgili ürünün Türk ürünü olduğunu göstermektedir.
YERLİ MALI BELGESİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
Yerli Malı Belgesi alınabilmesi için firma adına Bakanlık tarafından düzenlenen Sanayi Sicil Belgesi ile Odamız tarafından tanzim edilmiş güncel bir Kapasite Raporunun bulunması,bunun yanında belge talep edilen ürünün yerli katkı oranının %51 olması gereklidir.
Yerli Malı Tebliği’nde belirtilen yerli katkı oranı hesap cetvelinin oluşturulabilmesi için teknik yönden yapılacak incelemenin Odamız eksperleri vasıtasıyla yapılmasının planlanması halinde öncelikle eksper talep dilekçesiyle eksper tayini oluşturulmalı,sonrasında Yerli Malı Belgesi için oluşturulan tüm evraklarla birlikte söz konusu belgenin talebi gerçekleştirilmelidir.
Yerli Katkı Oranı Hesap Cetvelinin üretici tarafından doldurulması gerekmektedir. Yerli Katkı Oranı Hesabı üretici tarafından yapıldıktan sonra mali yönden serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavir tarafından incelenerek resmi kayıtlara uygunluğu onaylanır. Bu inceleme sırasında ürünün üretiminde kullanılan ithal ve yerli girdiler; defter kayıtları, faturalar, SGK bildirgeleri, gümrük giriş beyannameleri ve benzeri belgeler göz önünde bulundurularak tespit yapılır. Üretici serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ya da yeminli mali müşavirler arasından muhasebecisini/müşavirini belirler.
Yerli Katkı Oranı teknik yönden incelemesi ise Eksper tarafından yapılır. Eksper, üretici tarafından üniversitelerin ilgili bölümlerinden konularında uzman kişiler arasından belirlenir veya üyesi olduğu Oda’dan talep edilir. Eksper yerli katkı oranı hesabının teknik yönden incelemesini yaparak hesaplamanın doğruluğunu onaylar. Bu inceleme sırasında üretimde kullanılan girdiler üretim teknolojisi ve prosesi göz önünde bulundurularak kontrol yapılır.
a) Yerli Malı Belgesi Eksper Talep Dilekçesi (*).
b) Yerli Malı Belgesi Başvuru Dilekçesi (Ek 1).
c) Tüzel kişiler için, üreticiyi temsil ve ilzama yetkili kişi/kişilerin imza sirkülerinin aslı veya noter onaylı sureti; gerçek kişiler için aslı ibraz edilmek kaydıyla kimlik fotokopisi.
d) Üreticiyi veya üreticiyi temsil ve ilzama yetkili kişi/kişiler tarafından imzalı Taahhütname (Ek 2).
e) Serbest muhasebeci (SM), serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) veya yeminli mali müşavirin (YMM) ruhsat sureti ve firma ile muhasebeci / mali müşavir arasında yapılmış sözleşme sureti.
f) Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli (her sayfası firma yetkilisi ve SM/SMMM/YMM tarafından ıslak kaşe ve imzalı) (Ek 3 A-B-C-D).
g) Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli hesaplamasında baz alınan doğrudan kullanılan yerli ve ithal girdilere ait hesaplama cetvelinde kullanılan tanım ve birim değerleri ile uyumlu faturalar (girdilerin hesaplama cetvelinde belirtilen sıralamasına göre ve üzerinde hangi sıra no.lu girdiye ait olduğu belirtilecektir).İthal hammaddelerden, firmanın kendi ithalatı olanların fatura fotokopileri ile birlikte gümrük giriş beyannameleri.
h) Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli hesaplamasında yer alan yerli girdilerin alındığı firmalara ait söz konusu girdiyi içeren Sanayi Sicil Belgelerinin fotokopileri (10.06.2017, 30092 sayılı Resmi Gazete tebliğine istinaden).
i) Cetvelin Ek-3B ve Ek-3C sayfasındaki işçilik ve genel gider hesaplamaları ile ilgili hesap detayı açıklaması (firma yetkilisi ve SM/SMMM/YMM tarafından ıslak kaşe ve imzalı olacak).
j) Yerli Malı Belgesine konu olan ürüne ait güncel satış faturası örneği (firma yetkilisi tarafından ıslak kaşe ve imzalı olacak).
k) Yerli Katkı Oranı Hesap Cetvelinin düzenlenmesinde esas alınan SGK bildirgesi ile genel giderlere ilişkin faturaların fotokopileri.
l) Sanayi Sicil Belgesi (kapasite raporu ile aynı adresi içermeli ve geçerli vizesi bulunmalı).
m) Yerli Tıbbi Müstahzarlar Ruhsatnamesi ( ilaç üreticileri için ).
n) Gıda İşletme Kayıt veya Onay Belgesi ( gıda üreticileri için ).
o) Maden Ruhsatı ( taş – kum ocağı ve maden işletenler için ).
p) Yerli Malı Belgesi İTO eksper harcı makbuzu ile İTO onay harcına ait makbuz ve TOBB onay dekontu
Yerli Malı Belgesi istenilen her bir ürün için ayrı ekspertiz harcı başvuru sırasında;yine her bir ürün için ayrı düzenlenmiş belge onay harcı da belgenin Odamızdan alınması sırasında Oda veznesine yatırılır.
Her bir ürün için düzenlenmiş Yerli Malı Belgesinin TOBB onayı için ise ayrıca TOBB’un aşağıda belirtilen hesaplarından birine harç bedeli yatırılarak dekontu Odamıza ibraz edilir.
Herhangi bir masraf alınmadan yatırılabileceği banka, şubesi ve hesap numaraları :
TR 350004600153888000069072 AKBANK BAKANLIKLAR ŞBS.
TR 210001500158007293586413 VAKIFLAR BAN. MERKEZ ŞUBESİ
Masraf ödenerek yatırılabileceği banka, şubesi ve hesap numaraları :
TR 100006400000142010785529 T.İŞ BANKASI AKAY ŞUBESİ
TR 020001000760059943505032 ZİRAAT BANKASI AKAY ŞUBESİ
TR 140001200131100016000038 HALKBANK ÇUKURAMBAR TİC.ŞBS.
Ek* : Yerli Malı Belgesi Eksper Talep Dilekçesi.
Ek 1: Yerli Malı Belgesi Başvuru Dilekçesi.
Ek 2 : Yerli Malı Belgesi Taahhütnamesi.
Ek 3(A-B-C-D) : Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli.
ÖNEMLİ AÇIKLAMA :
“Yerli malı belgesi eksper talep dilekçesinin Odaya ibrazından itibaren yerli malı belgesi ana dosyasının(dilekçe,taahhütname,cetvel vb.) bir(1) ay içerisinde ekspere imzalattırılarak Odamıza getirilmesi gereklidir.Bu süre içerisinde evrakların Odamıza ibraz edilmemesi halinde yeniden başvuru yapılması(yeni bir eksper talep dilekçesiyle makbuz kesilmesi) durumu hasıl olacaktır”.
3)YERLİ KATKI ORANI HESAP CETVELİNİN HAZIRLANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR :
Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli düzenlenmesi sırasında izlenmesi gereken adımlar aşağıda özetlenmiştir;
Müracaat sahibi firmanın İTO tarafından düzenlenmiş, geçerli bir kapasite raporu olmalıdır. Kapasite raporunda ve Sanayi Sicil Belgesinde tanımı olmayan ürünler ile fiilen üretilmemiş ürünler için Yerli Malı Belgesi düzenlenmemektedir.
* Yerli Malı Belgesine konu edilecek ürünün öncelikle firmanın geçerli kapasite raporunda olup olmadığı ve vizesi güncel olarak yapılmış Sanayi Sicil Belgesinde ismen geçip geçmediği kontrol edilmelidir.
* Geçerli kapasite raporunda ve vizesi güncel olarak yapılmış Sanayi Sicil Belgesinde ismen geçmeyen ürünler için öncelikle bu eksiklik giderilmeli ve ondan sonra müracaat edilmelidir.
* Yerli Malı Belgesine konu edilecek ürün için öncelikle bu üründe kullanılan girdileri gösterir imalat reçetesi çıkarılmalı ve birim üründe bu girdilerin hangi miktarda kullanıldığı belirlenmelidir.
* Belirlenen imalat reçetesini oluşturan girdilerin hangilerinin menşe olarak yerli hangilerinin ithal olduğu ayrıştırılmalıdır. Tebliğin uygulama esasları çerçevesinde; hesaplama cetveli doldurulurken hesaplamada yer alan belgelerin ibraz edilmesi zorunluluğu vardır. Bu nedenle imalatta kullanılmak üzere tedarik edilen girdilerin (hammadde ya da yarı mamul) tedarik edildiği firmaların faturaları ile belgelenmeleri gereklidir. Yerli imalatçılardan tedarik edildiği beyan edilen girdiler için gerektiğinde o firmanın imalatçı olduğunu gösterir belge ve bilgiler (yerli imal edildiği beyan edilen girdi ve o firma için kapasite raporu, sanayi sicil belgesi vb.) gereklidir.
a- Kullanılan doğrudan ve dolaylı girdilerin ithal olup olmadığı hususundaki menşe tespitinin yapılması hususunda Odalara gönderilen Bakanlık görüşü aşağıdadır:
“Eğer girdi, tedarik edilen işletmeye ait Sanayi Sicil Belgesi’nin üretim konusunda yer alıyor ve işletme tarafından üretiliyorsa yerli girdi olarak değerlendirilmektedir.”
Buna göre, firmalardan yerli bölümünde belirtilen girdilerin kontrolünün yapılabilmesi için girdinin temin edildiği firmaya fatura sahibi firmaların sanayi sicil belgesi ve kapasite raporunun da istenmesi gerekecektir. Aksi halde bu kapsamdaki tüm girdilerin ithal bölümünde yer alması gerektiği değerlendirilmektedir.
b- İmalatta kullanılmak üzere tedarik edilen girdilerin menşe kurallarına göre ithal veya yerli olduğuna Bakanlığın yukarıdaki değerlendirmesi dikkate alınarak karar verilmelidir. Örneğin ithalatçı tarafından temin edilen girdiler işlem görmeden olduğu gibi birkaç satıcı üzerinden el değiştirerek temin edilmiş olsa bile ithal olarak kabul edilmelidir.
c- Bir firmanın ithal ettiği girdileri kullanarak işyerinde imal etmiş olduğu ara mamullerin, aynı işyerinde üretimi yapılan ürünlerde kullanılması halinde; söz konusu ara mamuller firmanın kapasite raporu ve sanayi sicil belgesinin ürünler bölümünde yer almak şartıyla hesaplama cetvelinin yerli bölümünde, aksi halde ithal bölümünde yer alacaktır.
* Ürün içerisinde yer alan (doğrudan ve dolaylı) tüm yerli ve ithal girdiler hesaplamaya dahil edilmelidir. Hesaplamada baz alınan doğrudan kullanılan yerli ve ithal girdilerin tanımları hesaplama cetvelinde yalın ve net olarak ifade edilmeli (elektrik malzemeleri, bağlantı elemanları, işletme malzemeleri vb. gibi genel ifadeler olmamalıdır) ve kapasite raporundaki tanımlarla uyumlu olmalıdır (ticari isimler, marka-model isimlendirmeleri, muhasebe kayıtlarındaki tanımlamalar veya ürün formülasyonunda kullanılan özel tanımlar kullanılmamalıdır).
* Hesaplamada baz alınan doğrudan kullanılan yerli ve ithal girdilerin tanımları ve hesaplamada kullanılan birim değerleri dosya içerisinde sunulan bu girdilere ait faturalarla uyumlu olmalıdır. İncelemeye kolaylık sağlamaya yönelik; Hesaplama Cetvelinde yer alan yerli ve ithal girdilerin sıra numaraları faturalar üzerinde ayrıca belirtilmelidir.
* Hesaplamalara konu edilen “Doğrudan ve dolaylı işçilik giderleri” ve “ Ürünle ilgili genel giderler” için genel ifadeler ve başlıklar kullanılmamalıdır. Her girdi kalemi mümkün olduğunca ayrı olarak belirtilmelidir. Hesaplamalara konu edilen bu gider kalemleri tebliğde tanımlanan gider kalemleri içerisinde yer almalıdır.
* İmalat reçetesinde birim üretim (1 adet ürün, 1 kg ürün, 1 ton ürün, 1 L ürün vb.) için tanımlanan kullanım miktarları ile bu girdilerin tedarik belgesi olan faturalardaki birim maliyetler hesaba katılarak birim üründeki maliyet hesabı yapılmalıdır. Benzer şekilde aynı birim ürün için gerekli işçilik maliyeti ve genel giderlerden aynı birim ürün payına düşen genel gider hesaplaması yapılmalıdır.
Hesaplamalar, dönemsel (1 aydaki imalatlar, bir yıldaki imalatlar gibi) imalat miktarları üzerinden yapılmamalıdır.
* Hesaplama Cetvelindeki (3-D) mali yönden inceleyen kişi ve firmaya ait bilgilerin bulunması gereken satırlar mutlaka doldurulmalı ve imzalanıp onaylanmalıdır. Benzer olarak Hesaplama Cetvelindeki diğer sayfalarda (3-A, 3-B, 3-C) mali yönden inceleyen kişi ve firma tarafından imzalanıp onaylanmalıdır.
* Yerli Malı Belgesine konu olan ürünler, model, tip, teknik özellikler (güç, hacim, ağırlık vb.) bakımından farklılığa/ayrıma sahip ise bu değişkenliğin dikkate alınması ile her biri için ayrı ayrı belge düzenlenmesi esastır. Bazı ürünler içerik ve teknik özellik bakımından genel bir ürün başlığı altında ifade edilmesini gerektirebilmekte ve bu ürün başlığı için Yerli Malı Belgesi talep edilmesi gündeme gelebilmektedir. Bu durumda bu ürün başlığını oluşturan alt ürünlerin kendi içerisinde ayrı ayrı incelenmesi ile ürün grubu için tek bir Yerli Malı Belgesi düzenlenebilmektedir. Buna göre ürün başlığı altında yer alan alt ürünler için ayrı ayrı Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli düzenlenmeli, sadece bu ürün için Yerli Malı Belgesi talebinde bulunuluyormuş gibi yukarıda açıklanan tüm işlemler gerçekleştirilmelidir. İncelemesi yapılan alt ürünlerin tümünün yerlilik oranının %51 in üstünde olması ve birbirine yakın oranları ihtiva etmesi durumunda bu ürünleri tanımlayan ürün başlığı için alt ürünlerin ortalaması (ürün başlığı için ayrıca hazırlanacak ve dosyada sunulacak Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli) dikkate alınarak tek bir belge düzenlenebilecektir.
* Nihai ürünü teşkil eden girdi maliyetlerinin hesaplanmasında aşağıdaki kalemler dikkate alınır. Bu kalemlerden yerli olanlar Yerli Katkı Oranı Hesap Cetveli’nin yerli girdi kısmına, ithal olanlar ise ithal girdi kısmına yazılır.
a) Kullanılan doğrudan ve dolaylı malzeme giderleri.
b) Doğrudan ve dolaylı işçilik giderleri.
c) Ürünle ilgili genel giderler (amortisman/bakım onarım giderleri, kira giderleri, işletme malzemesine ilişkin giderler, enerji/ulaştırma/su giderleri vb.).
d) Satış, pazarlama, satış sonrası destek ve garanti giderleri ile faiz ve finansman giderleri, genel giderlerin üretimle ilgili olmayan kısımları maliyet hesabına dahil edilmez.
e) Yurt içinden temin edilen girdilerin ithal olup olmadığı hakkında menşe kontrolü yapılır, girdi ithal ise ithal girdi hesaplamasına dahil edilir.
f) İthal girdi tutarının hesaplamasında, ithal girdinin fabrikaya teslim fiyatı ve teslim tarihindeki Merkez Bankası döviz satış kuru dikkate alınır.
* Paslanmaz çelik ürünler, Rulmanlar, Makina üretimindeki kayışlar, Plastik hammaddeler, Pnömatik devre elemanları, Otomatik sigorta, Kontaktör, Röle, Elektronik malzemeler, Elektrik/Elektronik kumanda üniteleri, Elektrik ampulü, LED Sürücü ve Ampulü vb. malzemeler ithal olan ya da ithal olma olasılığı yüksek girdilere örnektir (Sektörel olarak bu örnekleri çoğaltmak mümkündür).
Genel giderler ile ilgili olarak; Amortisman, Bakım Onarım, Kira, İşletme Malzemesi, Elektrik, Doğalgaz, Su, Ulaştırma (Çalışan servisi) ve Yemek giderlerinin birim ürüne tekabül ettirilmiş miktarları hesaba katılmaktadır.
Amortisman hesaplamalarında maliyetlerin genelde 4 yıla paylaştırıldığı görülmektedir, dolayısıyla amortisman payının hesaplamasında bu hususlara dikkat edilmesi ve amortisman süresi dolmuş makinaların hesaplama dışında tutulması gereklidir.
